Jen kelkaj bazaj aferoj, kiujn oni povas fari en kunsidoj kaj diskutrondoj, por ke ĝi estu sekura spaco por ĉiuj, kaj ke ĝi fluu rapide kaj estu produktiva. ‘Sekura’ ĉi tie ne nur signifas fizikan sekurecon, sed ankaŭ sekureco kontraŭ fobioj, personaj atakoj, kaj eventuale ĉagrenigaj diskuttemoj.
- Komenci per rondo de nomoj kaj pronomoj (ne devigu tion al homoj, sed kundividi siajn pronomojn estas normiginda afero).
- Informu kaj certigu, ke la spaco estu konfidenca (t.e. nenio dirita en la spaco estu kundividita ekster tiu spaco), por ke homoj povu kundividi spertojn, fari demandojn ktp., kiujn ili ne komforte povus fari aliokaze.
- Petu, ke ĉiu faru enhavavertojn, se ili diros ion, kion ili kredas esti eventuale ĝena aŭ angoriga al aliaj. Informu, ke ĉiu rajtas foriri dum la diskuto, se ri sentas sin malkomforte. Por pli scii pri enhavavertoj kaj kiel uzi ilin, jen nia artikolo ĉi tie.
- Ne defiu aŭ policu ies identecon.
- Dum longa kunsido/diskutrondo, oni havu paŭzo(j)n, ĉar ne ĉiu havas la saman energinivelon.
- Uzu la ĉisubajn regulojn, kiujn vi pensas aplikindaj
- Seksismo, rasismo, aĝismo, gejfobio, transfobio, handikapismo, aŭ antaŭjuĝoj surbaze de etno, nacieco, klaso, genro, genresprimo, lingvonivelo, migrinteco, aŭ religia kredo estas neakcepteblaj kaj komentoj, kiuj enhavas ĉi tion, ne estos tolerataj.
- Estu konscia pri la spaco, kiun vi prenas pro viaj privilegioj, inkl. rasan, klasan, kaj genran privilegiojn.
- Evitu antaŭsupozi la opiniojn kaj identecojn de la aliaj partoprenantoj.
- Rekonu, ke ni penas ne juĝi, malestimigi unu la alian, aŭ konkurenci.
- Estu konscia pri via lingvaĵo en diskutoj, kaj kiel vi rilatiĝas kun aliaj. Kunlaboru pri reciproka respekto: aŭskultu la spertojn, kiujn ĉiu alportas al la grupo.
- Estu konscia, ke ni ĉiuj lernas la tutan tempon. Se ies opinio estas malsama de via, tio ne nepre signifas, ke ri malpravas. Estu respekta, kiam vi defias ies opinion.
- Enkonduku kaj daŭrigu uzadon de la ĉisubaj kunsidreguloj (plej uzinde en kunsidoj, sed ankaŭ utilaj en diskutrondoj):
- Unu homo ‘mastrumu’ la diskuton, t.e. enkonduki la diskuttemojn, certigi, ke ĉiu havas ŝancon paroli seninterrompe, kaj certigi, ke la diskuto ne fiksiĝas tro longe pri unu punkto.
- Ne interrompu unu la alian.
- Se vi volas diri ion pri iu punkto, levu la manon.
- Se pluraj homoj levas la manojn por paroli pri la diskuttemo, la mastrumantoj faru ‘manstakon’ (klarigita en la video ĉisube). Ri donas al ĉiu manlevito vicon paroli, kaj nur post fino de tiu stako aliaj denove rajtas levi la manon.
- Se iu havas rektan respondon al ies punkto, oni faru la geston por rekta respondo (videbla en la video ĉisube), kaj tiu homo rajtas respondi antaŭ la parolrajto ŝanĝiĝas al la venonta homo kun levita mano.
- Por montri, ke oni konsentas kun la dirata afero aŭ ŝatas proponon, oni faras la geston por konsento (videbla en la video ĉisube). Tio bonas por homoj, kiuj ĝeniĝas de la sonoj, kiujn homojn ofte faras kiam ili konsentas kune la parolantoj. Simile, estas gestoj por malkonsento kaj necerteco (ankaŭ en la video ĉisube). Ili estas plej utilaj kiam la mastrumanto volas rapide kontroli ĉu homoj konsentas pri decido aŭ propono.
- Estas aliaj uzeblaj gestoj, ekz. por ‘BV paroli (mal)pli laŭte’, ‘teknika punkto’ ktp.